Giriş
Wi-Fi, müasir dövrdə insanların internetə simsiz şəkildə qoşulmasını təmin edən texnologiyadır. Bu texnologiyanın istifadə sahələri sürətlə genişlənir, çünki cihazlar arasında məlumat mübadiləsi daha asan və sürətli hala gəlir. Wi-Fi texnologiyası müxtəlif sahələrdə, həm evdə, həm də ofislərdə geniş yayılmışdır və fərqli standartlar əsasında işləyir. Wi-Fi standartları, hər bir cihazın bir-biri ilə uyğun şəkildə işləməsini təmin edir və həmçinin bu cihazların iş performansını müəyyən edir. Bu məqalədə Wi-Fi standartlarının inkişaf tarixi, xüsusiyyətləri və gələcək nəsil Wi-Fi texnologiyaları haqqında geniş məlumat veriləcək.
Wi-Fi Nədir?
Wi-Fi, simsiz şəkildə qoşulma imkanı verən bir texnologiya olaraq “Wireless Fidelity” anlayışının qısaltmasıdır və kabelsiz Yerli Şəbəkə (WLAN) texnologiyası sayılır. Bu texnologiya cihazların fiziki kabellər olmadan şəbəkəyə və bir-birinə qoşulmasını təmin edir. Wi-Fi məlumatları radio dalğaları üzərindən ötürərək evlər, ofislər və ictimai yerlər kimi məkanlarda işləyir.
Wi-Fi Standartlarının Əsas Məqsədi
Wi-Fi standartlarının əsas məqsədi müxtəlif cihazlar və şəbəkələr arasında uyğunluq və əlaqə təmin etməkdir. Bu standartlar olmasaydı, telefonlar, noutbuklar və IoT cihazları eyni şəbəkə üzərindən səmərəli ünsiyyət qura bilməzdi. Wi-Fi standartları aşağıdakı amilləri müəyyən edir:
- Tezlik Spektrləri: Wi-Fi siqnallarının işlədiyi tezlik zolaqları (məsələn, 2.4 GHz, 5 GHz və sonradan 6 GHz).
- Məlumat Ötürmə Sürətləri: Məlumatların nə qədər sürətlə ötürüldüyünü müəyyən edir və veb səhifələrə baxmaqdan video yayımlarına qədər bütün fəaliyyəti təsir edir.
- Əhatə Dairəsi: Siqnalın fiziki olaraq təsirli olduğu məsafəni müəyyən edir.
- Cihaz Uyğunluğu: Standartlar müxtəlif istehsalçılardan olan cihazların eyni şəbəkədə problemsiz işləməsini təmin edir.
Wi-Fi Alliance Sertifikatı
Wi-Fi Alliance adlı qeyri-kommersiya təşkilatı, IEEE 802.11 tərəfindən qoyulmuş standartlara uyğun gələn Wi-Fi məhsullarını sertifikatlaşdırır. Wi-Fi Alliance tərəfindən sertifikatlaşdırılan cihazlar “Wi-Fi Certified” loqotipi daşıyır ki, bu da istifadəçilərə cihazın uyumlu, təhlükəsiz və yüksək performansa malik olduğunu göstərir.
Wi-Fi Standartlarının İnkişafı
Wi-Fi texnologiyası IEEE (İnstitute of Electrical and Electronics Engineers) tərəfindən hazırlanan 802.11 standartları əsasında inkişaf edir. Bu standartlar 1997-ci ildən bəri müxtəlif versiyalarda təqdim edilmişdir və hər yeni versiya daha sürətli və təhlükəsiz bir əlaqə təmin etmək məqsədi ilə təkmilləşdirilmişdir.
Wi-Fi-nin ilk versiyası olan IEEE 802.11 1997-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Bu versiya cəmi 2 Mbit/s sürət təmin edirdi. 1999-cu ildə təqdim olunan IEEE 802.11a və IEEE 802.11b standartları isə Wi-Fi texnologiyasının ilk geniş yayılmış versiyaları oldu. 802.11a standartı 5 GHz tezlik diapazonunda işləyərək 54 Mbit/s sürət təmin edirdi, lakin qısa əhatə dairəsi və digər məhdudiyyətlər səbəbindən geniş istifadə olunmadı. Əvəzində, 802.11b standartı daha geniş əhatə dairəsi və 2.4 GHz tezlikdə işləmə xüsusiyyəti ilə populyarlaşdı. Onun maksimum sürəti 11 Mbit/s idi.
Daha sonra 2003-cü ildə IEEE 802.11g standartı istifadəyə verildi. Bu versiya 802.11a və 802.11b standartlarının birləşmiş xüsusiyyətlərini özündə əks etdirirdi. IEEE 802.11n isə 2009-cu ildə təqdim olundu və həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarında 600 Mbit/s sürət təmin etdi.
Bu inkişafların ardınca IEEE 802.11ac standartı 2013-cü ildə təqdim olunaraq Wi-Fi texnologiyasında yeni bir mərhələ başlatdı. Bu standart 5 GHz diapazonunda işləyir və 1.3 Gbit/s sürət təmin edir. Hal-hazırda geniş istifadə olunan standartlardan biri isə IEEE 802.11ax, yəni Wi-Fi 6 standartıdır. Wi-Fi 6 həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarını dəstəkləyərək 10 Gbit/s sürətə çatır.
Wi-Fi Standartlarının Xüsusiyyətləri
IEEE 802.11b
IEEE 802.11b standartı Wi-Fi texnologiyasının erkən versiyalarından biridir. O, 2.4 GHz tezlik diapazonunda işləyir və 11 Mbit/s sürət təmin edir. Bu standart geniş əhatə dairəsinə malikdir və geniş yayılmışdır, çünki o zamanlar digər standartlardan daha əlverişli qiymətə sahib idi. Bununla belə, 2.4 GHz diapazonunda çoxlu sayda cihaz işlədiyi üçün müdaxilələr baş verə bilirdi və bu da sürətin aşağı düşməsinə səbəb olurdu.
IEEE 802.11g
IEEE 802.11g isə həmçinin 2.4 GHz tezlik diapazonunda işləyir, lakin sürəti 54 Mbit/s-ə çatdırır. Bu standart daha yaxşı performans və daha geniş diapazon təklif edir. Onun geniş istifadəsi 2000-ci illərdə geniş yayılmışdır və həm evlərdə, həm də kiçik ofislərdə əsas simsiz şəbəkə texnologiyasına çevrilmişdir.
IEEE 802.11n
IEEE 802.11n standartı simsiz rabitə sahəsində əhəmiyyətli yeniliklər gətirmişdir. Həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarını dəstəkləyən bu standart, 600 Mbit/s-ə qədər sürət təklif edir və bu, əvvəlki standartlardan daha çoxdur. Bu standart Multiple Input Multiple Output (MIMO) texnologiyasından istifadə edir, yəni eyni zamanda bir neçə anten vasitəsilə məlumat ötürür və qəbul edir. Bu da məlumatların daha sürətli və etibarlı şəkildə ötürülməsini təmin edir.
IEEE 802.11ac
IEEE 802.11ac Wi-Fi texnologiyasının daha inkişaf etmiş bir versiyasıdır və 2013-cü ildə təqdim olunmuşdur. Bu standart yalnız 5 GHz diapazonunda işləyir və məlumatların 1.3 Gbit/s sürətlə ötürülməsini təmin edir. Daha geniş kanal genişliyi və daha çox mənbələrdən istifadə etmə qabiliyyəti sayəsində bu standart sürətli internet tələblərini ödəmək üçün çox əlverişlidir.
IEEE 802.11ax (Wi-Fi 6)
Wi-Fi 6 (IEEE 802.11ax) isə 2019-cu ildə təqdim edilmişdir və həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarında 10 Gbit/s sürət təmin edir. Wi-Fi 6 daha çox cihazın bir şəbəkəyə qoşulmasını və eyni zamanda daha sürətli və etibarlı rabitəni təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu standart “Orthogonal Frequency Division Multiple Access” (OFDMA) və “Target Wake Time” (TWT) texnologiyalarından istifadə edərək, şəbəkənin daha səmərəli işləməsinə və cihazların enerji istehlakının azaldılmasına imkan yaradır.
Wi-Fi Standartlarının Gələcəyi
Wi-Fi standartlarının gələcəyi artıq formalaşmaq üzrədir və Wi-Fi 7 (IEEE 802.11be) adlı yeni bir texnologiya üzərində işlər aparılır. Wi-Fi 7 daha yüksək sürət, daha az gecikmə və daha çox cihazın bir şəbəkəyə qoşulmasını təmin edəcək. Bu standartla məlumatların 30 Gbit/s sürətlə ötürülməsi nəzərdə tutulur və bu, yüksək performanslı tətbiqlərin daha geniş istifadə sahəsi tapmasına imkan yaradacaq.
Wi-Fi 7, əvvəlki standartlara nisbətən daha yüksək tezliklərdə işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu texnologiya yeni nəsil mobil cihazlar, 8K videoların yayımlanması və oyun təcrübəsi kimi yüksək zolaqlı xidmətləri təmin etmək üçün idealdır. Gələcəkdə Wi-Fi texnologiyası daha çox cihazı dəstəkləyəcək və evdən ofisə qədər hər sahədə daha geniş imkanlar təmin edəcək.
Wi-Fi Standartlarının Tətbiq Sahələri
Wi-Fi texnologiyasının tətbiq sahələri çox genişdir. Əsasən evlərdə, ofislərdə və ictimai yerlərdə geniş istifadə olunsa da, bu texnologiya müxtəlif sənaye sahələrində də geniş yayılmışdır. Ağıllı ev sistemləri, tibb sahəsində istifadə olunan simsiz cihazlar, sənaye avtomatlaşdırma sistemləri və daha bir çox sahədə Wi-Fi standartları öz yerini tapmışdır. Bu standartlar cihazlar arasında sürətli və etibarlı məlumat mübadiləsi təmin edir.
Wi-Fi texnologiyası həmçinin təhsil müəssisələrində və kommersiya obyektlərində də geniş istifadə olunur. Wi-Fi şəbəkələri tələbələrin və işçilərin internetə simsiz qoşulmasını təmin edir və məlumatlara daha sürətli çıxış imkanı yaradır. Müasir dövrdə hər kəsin eyni anda simsiz şəbəkəyə qoşulmasını təmin etmək üçün geniş diapazonlu və yüksək sürətli Wi-Fi şəbəkələri yaradılır.
Wi-Fi texnologiyası müasir dünyanın ən geniş yayılmış simsiz rabitə formalarından biridir. Bu texnologiya evlərdən ofislərə, ictimai məkanlardan sənaye müəssisələrinə qədər geniş tətbiq sahələrinə malikdir. İnternetə simsiz qoşulma, məlumat mübadiləsi və müxtəlif cihazların bir-biri ilə əlaqəsi Wi-Fi vasitəsilə daha sürətli və daha etibarlı hala gəlmişdir. Wi-Fi standartları isə bu texnologiyanın inkişafının əsasını təşkil edir və hər bir yeni standart daha yüksək sürət, geniş əhatə dairəsi və daha etibarlı əlaqə təklif edir. Bu məqalədə Wi-Fi standartlarının tarixi, onların texnoloji yenilikləri və gələcəkdə gözlənilən inkişaflar haqqında daha geniş məlumat veriləcək.
Wi-Fi Standartlarının İnkişaf Tarixi
Wi-Fi texnologiyasının inkişafı IEEE 802.11 standartlarına əsaslanır. İlk dəfə olaraq 1997-ci ildə təqdim olunan IEEE 802.11 standartı Wi-Fi texnologiyasının təməlini təşkil etmişdir. Bu versiya maksimum 2 Mbit/s sürət təmin edirdi və simsiz məlumat ötürmə sahəsində böyük bir addım idi. Lakin sürət və əhatə dairəsi məhdud olduğundan geniş yayılmamışdır. 1999-cu ildə təqdim olunan IEEE 802.11a və IEEE 802.11b standartları isə Wi-Fi texnologiyasını daha populyar etmişdir. IEEE 802.11a 5 GHz tezlik diapazonunda işləyərək daha yüksək sürət (54 Mbit/s) təmin edirdi, lakin onun əhatə dairəsi məhdud idi. Buna görə də, o zamanlar daha geniş istifadə olunan IEEE 802.11b standartı oldu. Bu standart 2.4 GHz diapazonunda işləyərək 11 Mbit/s sürət təmin edirdi və daha geniş əhatə dairəsinə malik idi.
IEEE 802.11g 2003-cü ildə istifadəyə verilən standartdır və həm 2.4 GHz diapazonunda işləyir, həm də 54 Mbit/s-ə qədər sürət təmin edir. IEEE 802.11g həmçinin əvvəlki standartlar ilə uyğunluq təşkil edirdi, yəni 802.11b ilə işləyən cihazlar 802.11g şəbəkələrinə qoşula bilirdi. Bu standartın əsas üstünlüyü onun həm yüksək sürət, həm də daha geniş diapazonda işləməsi idi. Lakin zaman keçdikcə daha yüksək sürət və daha yaxşı performansa ehtiyac yarandı. Buna cavab olaraq 2009-cu ildə IEEE 802.11n təqdim edildi. Bu standart həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarını dəstəkləyərək 600 Mbit/s-ə qədər sürət təmin edir. 802.11n standartı, Multiple Input Multiple Output (MIMO) texnologiyası vasitəsilə bir neçə antenadan istifadə edərək məlumatları daha sürətli ötürür və qəbul edir.
IEEE 802.11ac, 2013-cü ildə təqdim olunaraq daha yüksək sürət və geniş əhatə dairəsi təklif edir. Bu standart yalnız 5 GHz diapazonunda işləyir və məlumatların 1.3 Gbit/s sürətlə ötürülməsini təmin edir. IEEE 802.11ac geniş zolaqlı tətbiqlər üçün əlverişlidir və yüksək keyfiyyətli video yayımları və oyun təcrübələri üçün ideal seçimdir.
Wi-Fi 6 və ya IEEE 802.11ax isə 2019-cu ildə təqdim edilmişdir və bu, həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarında işləyərək 10 Gbit/s sürət təklif edir. Bu standartın əsas üstünlüyü onun şəbəkədə daha çox cihazın eyni vaxtda problemsiz işləməsini təmin etməsidir. Wi-Fi 6 daha çox cihaz dəstəyi, daha aşağı gecikmə və enerji sərfiyyatının azaldılması kimi yeni texnologiyalarla təchiz olunmuşdur.
Wi-Fi Standartlarının Texniki Xüsusiyyətləri
Wi-Fi standartları cihazların bir-biri ilə uyğun işləməsini təmin etmək üçün vacibdir. Hər bir standartın özünəməxsus texniki xüsusiyyətləri var və bu xüsusiyyətlər texnologiyanın inkişafını göstərir. Aşağıda əsas Wi-Fi standartları və onların texniki xüsusiyyətləri ətraflı izah olunmuşdur:
IEEE 802.11b
IEEE 802.11b standartı, 1999-cu ildə istifadəyə verilmiş Wi-Fi texnologiyasının ilkin versiyalarından biridir. Bu standart 2.4 GHz tezlik diapazonunda işləyir və 11 Mbit/s sürət təmin edir. Bu standartın əsas üstünlüyü onun geniş əhatə dairəsinə malik olması idi, lakin aşağı sürəti və digər cihazlarla tezlik paylaşımı səbəbindən tez-tez müdaxilə problemləri yaranırdı. 2.4 GHz diapazonunda digər simsiz cihazlar da işlədiyi üçün bu tezlikdə işləyən cihazlar arasında qarşılıqlı müdaxilələr baş verirdi.
•Tezlik diapazonu : 802.11b orijinal 802.11 standartı ilə eyni olan 2,4 GHz tezlik diapazonunda işləyir. Mikrodalğalı sobalar və simsiz telefonlar kimi cihazlardan müdaxiləyə daha çox meylli olsa da, bu tezlik daha geniş diapazon təmin etdi və ev mühitləri üçün daha uyğun idi.
•Sürət : 802.11b 11 Mbit/s təklif etdi ki , bu da ilkin 802.11 standartının 2 Mbit/s-dən əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşərək onu ümumi internet istifadəsi və fayl köçürmələri üçün uyğun edir.
•Uyğunluq və Qəbul : Mövcud şəbəkələrlə uyğunluğu və aşağı qiyməti istehlakçı Wi-Fi məhsullarında 802.11b-nin geniş istifadəsinə səbəb oldu və Wi-Fi-ı məişət texnologiyası kimi qurdu.
IEEE 802.11g
2003-cü ildə istifadəyə verilən IEEE 802.11g standartı həm 2.4 GHz diapazonunda işləyir, həm də 54 Mbit/s sürət təmin edir. 802.11g geniş yayılmış 802.11b ilə tam uyğun idi və bu, istifadəçilərə daha yüksək sürət təmin etmək üçün cihazlarını yeniləməyə imkan verirdi. Lakin 2.4 GHz diapazonunda hələ də tezliklə bağlı problemlər mövcud idi və daha yüksək sürətlər üçün yeni texnologiyalara ehtiyac yaranırdı.
•Tezlik diapazonu : 802.11g 802.11b ilə eyni olan 2.4 GHz tezliyində işləyir. Bu, ona 802.11b şəbəkələri ilə daha uzun diapazon və uyğunluq əldə etməyə imkan verdi və onu həm evdə, həm də biznesdə istifadə üçün yaxşı seçim etdi.
•Sürət : Standart 802.11a-ya bənzər, lakin 2,4 GHz diapazonunda 54 Mbit/s maksimum məlumat sürətini təmin edir. Bu təkmilləşdirmə tamamilə yeni infrastruktur tələb etmədən internetə daha sürətli baxış, video axını və fayl köçürmələrinə imkan verdi.
•Geriyə Uyğunluq : 802.11g-nin əsas üstünlüklərindən biri onun 802.11b ilə geriyə uyğunluğu idi. 802.11g istifadə edən qurğular köhnə 802.11b şəbəkələrinə qoşula bilər ki, bu da istifadəçilər üçün yeni standarta keçidi qüsursuz edir.
•Çatışmazlıqlar : 2.4 GHz daha yaxşı diapazon təklif etsə də, eyni tezlikdən istifadə edən digər cihazlardan, məsələn, mikrodalğalı sobalardan və Bluetooth cihazlarından müdaxiləyə daha həssasdır. Bu, izdihamlı yerlərdə sürət və etibarlılığa təsir göstərə bilər.
IEEE 802.11n
IEEE 802.11n standartı 2009-cu ildə təqdim olundu və simsiz şəbəkələrdə yeni bir dövr açdı. Bu standart həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarını dəstəkləyir və 600 Mbit/s-ə qədər sürət təmin edir. MIMO (Multiple Input Multiple Output) texnologiyası vasitəsilə bir neçə antenadan istifadə edərək eyni anda daha çox məlumat ötürülməsini təmin edir. Bu standartın əsas üstünlüyü onun geniş zolaq ötürmə qabiliyyəti və daha stabil əlaqə təmin etməsidir. 802.11n həm ev istifadəçiləri, həm də sənaye tətbiqləri üçün geniş yayılmışdır.
•Dual-Band Support : Əvvəlki standartlardan fərqli olaraq, 802.11n həm 2,4 GHz , həm də 5 GHz tezlik diapazonlarında işləyə bilər . Bu ikili diapazonlu imkan çeviklik təmin edirdi: 2,4 GHz daha geniş diapazon təklif edir, 5 GHz isə müdaxiləni azaldır və daha yüksək məlumat sürətini dəstəkləyir.
•Daha yüksək sürətlər : 802.11n Wi-Fi sürətini əhəmiyyətli dərəcədə artırdı, maksimum məlumat sürəti 600 Mbit/s -ə çatdı (dörd antenna ilə). Bu, onu HD video axını , onlayn oyun və böyük fayl köçürmələri kimi yüksək bant genişliyi tələb edən fəaliyyətlər üçün ideal hala gətirdi .
•Multiple Input, Multiple Output (MIMO) : 802.11n-in əsas nailiyyətlərindən biri həm məlumatların ötürülməsi, həm də qəbulu üçün çoxlu antenalardan istifadə edən MIMO texnologiyası idi. MIMO bir neçə məlumat axınının eyni vaxtda göndərilməsinə imkan verərək, sürəti və əlaqə etibarlılığını artıraraq məlumat sürətini artırır.
•Kanal Bağlantısı : 802.11n mövcud bant genişliyini təxminən iki dəfə artırmaq üçün iki 20 MHz kanalı bir 40 MHz kanalda birləşdirən kanal bağlantısı konsepsiyasını təqdim etdi . Bu xüsusiyyət xüsusilə 5 GHz diapazonunda ötürmə qabiliyyətini xeyli artırdı.
•Geriyə Uyğunluq : 802.11n 802.11a/b/g cihazları ilə geriyə uyğun olmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur və bu, köhnə Wi-Fi standartları ilə rəvan işləməyə imkan verir və istifadəçilərin bütün cihazlarını dərhal dəyişdirmədən təkmilləşdirməsini asanlaşdırır.
IEEE 802.11ac
IEEE 802.11ac, 2013-cü ildə təqdim edilərək yalnız 5 GHz diapazonunda işləyir və məlumatların 1.3 Gbit/s sürətlə ötürülməsini təmin edir. Bu standart həm geniş kanal genişliyi, həm də daha çox məlumat ötürmə qabiliyyəti ilə fərqlənir. 802.11ac yüksək keyfiyyətli video yayımları, geniş zolaqlı xidmətlər və oyun təcrübələri üçün ideal texnologiyadır. Onun genişlənmiş kanal genişliyi, 8 antenadan istifadə edərək məlumat ötürməsini təmin edir ki, bu da məlumatların daha yüksək sürətlə ötürülməsini mümkün edir.
•Eksklüziv olaraq 5 GHz diapazonu : Əvvəlki standartlardan fərqli olaraq, 802.11ac yalnız 5 GHz diapazonunda işləyir və bu, sıx 2,4 GHz diapazonu ilə müqayisədə daha az müdaxilə təklif edir və daha sabit və yüksək sürətli bağlantılara imkan verir.
•Daha yüksək məlumat sürəti : 802.11ac-ın əsas nailiyyətlərindən biri onun maksimum məlumat sürətində kəskin artımı idi. O , Wave 2 iterasiyasında 3,5 Gbit/s-ə qədər nəzəri sürətləri dəstəkləyir və onu 4K axın , VR proqramları və çox istifadəçili oyun kimi geniş bant genişliyi tələb edən tapşırıqlar üçün mükəmməl edir .
•Daha Geniş Kanallar (80 MHz və 160 MHz) : 802.11ac 80 MHz və 160 MHz daha geniş kanal genişliklərini təqdim etdi ki, bu da hər bir kanaldan daha çox məlumatın keçməsinə imkan verir, istifadə olunan 20 MHz və ya 40 MHz kanallarla müqayisədə ötürücülük qabiliyyətini effektiv şəkildə ikiqat və ya dörd dəfə artırır. əvvəlki standartlar.
•Çox istifadəçili MIMO (MU-MIMO) : 802.11ac Wave 2-də əhəmiyyətli irəliləyiş birdən çox cihazın marşrutlaşdırıcı ilə eyni vaxtda əlaqə saxlamasına imkan verən MU-MIMO texnologiyası oldu. Bu texnologiya çoxlu aktiv istifadəçinin olduğu mühitlərdə performansı kəskin şəkildə təkmilləşdirərək, sıxlığı azaldıb və səmərəliliyi artırıb.
•Beamforming : 802.11ac daxil edilmiş beamforming texnologiyası , Wi-Fi siqnallarını bütün istiqamətlərdə yayım etmək əvəzinə xüsusi cihazlara yönəldən texnologiyadır. Bu, xüsusilə şəbəkənin kənarlarında siqnal gücünü yaxşılaşdırmağa kömək edir, nəticədə daha yaxşı əhatə dairəsi və əlaqənin etibarlılığı təmin edilir.
•Geriyə Uyğunluq : 5 GHz diapazonunda işlədiyi halda, 802.11ac hələ də 802.11a/n cihazları ilə geriyə uyğundur, bu da istifadəçilərin marşrutlaşdırıcılarını və cihazlarını təkmilləşdirməsi ilə daha hamar keçidlərə imkan verir.
IEEE 802.11ax (Wi-Fi 6)
Wi-Fi 6 və ya IEEE 802.11ax standartı 2019-cu ildə təqdim olunmuşdur və bu texnologiya həm 2.4 GHz, həm də 5 GHz diapazonlarında işləyir. Wi-Fi 6 əvvəlki standartlardan fərqli olaraq daha çox cihazın eyni vaxtda şəbəkəyə qoşulmasını təmin edir və daha aşağı gecikmə ilə daha yüksək sürətlər təklif edir. Bu texnologiya, OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access) və TWT (Target Wake Time) kimi yenilikçi texnologiyalardan istifadə edir ki, bu da şəbəkənin səmərəliliyini artırır və cihazların enerji sərfiyyatını azaldır. Wi-Fi 6 həm ev, həm də kommersiya şəbəkələri üçün ideal bir həll olaraq qəbul edilir və ultra yüksək zolaqlı xidmətlər təmin edir.
•Təkmilləşdirilmiş Sürət və Səmərəlilik : Wi-Fi 6 nəzəri maksimum sürətlərdə 10 Gbit/s- ə qədər təmin edir , real dünya sürəti Wi-Fi 5-dən xüsusilə yüksəkdir. Bu, onu 4K axın , AR kimi bant genişliyi tələb edən tapşırıqlar üçün ideal edir. /VR və video konfrans .
•İzdihamlı mühitlərdə daha yaxşı performans : Wi-Fi 6 çoxsaylı cihazların eyni vaxtda qoşulduğu stadionlar, ticarət mərkəzləri və ofislər kimi tıxaclı ərazilərdə yaxşı işləmək üçün nəzərdə tutulub. O, müdaxiləni azaltmaq və çoxlu əlaqəni effektiv idarə etmək üçün bir neçə texnologiyadan istifadə edir.
•Ortoqonal Tezlik Bölmə Çoxsaylı Giriş (OFDMA) : Bu texnologiya Wi-Fi 6 marşrutlaşdırıcılarına bir kanalı daha kiçik alt-kanallara bölməyə imkan verir ki, bu da ona birdən çox cihaza minimum gecikmə ilə xidmət göstərməyə imkan verir. OFDMA xüsusilə çox sayda aktiv istifadəçinin olduğu mühitlərdə şəbəkənin səmərəliliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
•MU-MIMO Təkmilləşdirmələri : Wi-Fi 5 aşağı bağlantı məlumatları üçün MU-MIMO (Çox İstifadəçi Çoxlu Giriş Çoxlu Çıxış) təqdim edərkən , Wi-Fi 6 MU-MIMO-nu həm yuxarı, həm də aşağı bağlantıya genişləndirir. Bu təkmilləşdirmə o deməkdir ki, birdən çox cihaz eyni vaxtda məlumat göndərə və qəbul edə bilər, şəbəkə sıxlığını azaldır, sürət və səmərəliliyi artırır.
•Hədəf Oyanma Vaxtı (TWT) : TWT, cihazların məlumat göndərmək və ya qəbul etmək üçün oyanmasını planlaşdıran bir xüsusiyyətdir. İstifadə edilmədikdə cihazların “yatmasına” icazə verməklə, TWT batareyanın boşaldılmasını azaldır ki, bu da IoT cihazları və digər batareya ilə işləyən qadcetlər üçün xüsusilə faydalıdır və ümumi səmərəliliyi artırır.
•1024-QAM (Quadrature Amplitude Modulation) : Wi-Fi 6, Wi-Fi 5-in 256-QAM ilə müqayisədə ümumi ötürmə qabiliyyətini təxminən 25% artıraraq, hər bir ötürmənin daha çox məlumat daşımasına imkan verən yeni modulyasiya sxemi olan 1024-QAM təqdim edir.
•Təkmilləşdirilmiş diapazon və əhatə dairəsi : Wi-Fi 6 divarlar və mebel kimi maneələrin olduğu mühitlərdə daha yaxşı işləyir və siqnalların daha uzağa çatmasına imkan verir. O, həmçinin siqnalları cihazlara yönəltmək, diapazonu və siqnal sabitliyini artırmaq üçün şüa formalaşdırmanı özündə birləşdirir.
•Geriyə Uyğunluq : Wi-Fi 6 marşrutlaşdırıcıları Wi-Fi 5 (802.11ac) və əvvəlki standartları dəstəkləyən köhnə cihazlarla geriyə uyğundur, beləliklə istifadəçilər uyğunluq problemlərindən narahat olmadan Wi-Fi 6-a təkmilləşə bilərlər.
Wi-Fi 7 və Gələcəyin İnnovasiyaları
Wi-Fi texnologiyasının gələcəyi Wi-Fi 7 və ya IEEE 802.11be ilə daha parlaq görünür. Bu yeni nəsil standart daha yüksək sürət, daha aşağı gecikmə və daha çox cihazın eyni vaxtda bir şəbəkəyə qoşulmasını təmin edəcək. Wi-Fi 7 ilə nəzərdə tutulan məlumat ötürmə sürəti 30 Gbit/s-ə çatacaq və bu, xüsusilə geniş zolaqlı tətbiqlər, oyun təcrübələri, 8K videoların yayımlanması və geniş sənaye tətbiqləri üçün ideal olacaq.
Wi-Fi 7 daha yüksək tezlik diapazonlarını dəstəkləyəcək və bu, texnologiyanın daha geniş əhatə dairəsi və sürət təmin etməsinə imkan yaradacaq. 6 GHz diapazonunun istifadəsi ilə daha geniş zolaq ötürmə qabiliyyəti əldə ediləcək və bu eyni zamanda, daha az siqnal sıxlığına malik mühitlərdə daha sabit və sürətli bağlantı təmin ediləcək. Bu, xüsusilə yüksək performans tələb edən tətbiqlər, məsələn, 4K/8K video yayımları, bulud əsaslı oyunlar və sənaye avtomatlaşdırma sistemləri üçün əhəmiyyətlidir.
•Daha yüksək məlumat sürətləri : Wi-Fi 7 nəzəri maksimum sürəti 46 Gbit/s- ə çatdırmağı hədəfləyir , Wi-Fi 6 ilə müqayisədə məlumat ötürmə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Bu, eyni vaxtda daha çox məlumatın ötürülməsinə imkan verən texnologiyanın inkişafı sayəsində əldə edilir.
•Multi-Link Əməliyyatı (MLO) : Wi-Fi 7-nin diqqətəlayiq xüsusiyyətlərindən biri cihazlara eyni vaxtda bir neçə tezlik diapazonunda (2.4 GHz, 5 GHz və 6 GHz) məlumat göndərməyə və qəbul etməyə imkan verən MLO-dur. Bu, gecikmənin azaldılması, etibarlılığın yüksəldilməsi və xüsusilə yüksək trafikin olduğu mühitlərdə daha yaxşı ümumi performansla nəticələnir.
•Təkmilləşdirilmiş Ortoqonal Tezlik Bölmə Çoxsaylı Giriş (OFDMA) : Wi-Fi 6 OFDMA-nı təqdim edərkən, Wi-Fi 7 bu texnologiyanı təkmilləşdirir və spektrdən daha səmərəli istifadə etməyə imkan verir. Birdən çox istifadəçiyə eyni kanalı eyni vaxtda paylaşmağa imkan verməklə, şəbəkə tutumunu və performansını yaxşılaşdırmaqla daha çox sayda cihaza xidmət göstərə bilər.
•4096-QAM (Quadrature Amplitude Modulation) : Wi-Fi 7 Wi-Fi 6-da 1024-QAM ilə müqayisədə simvol başına daha çox məlumatın ötürülməsinə imkan verən 4096-QAM tətbiq edəcək. Bu modulyasiya texnikası göndərilən məlumatların miqdarını artırır. eyni bant genişliyi üzərində, ümumi ötürmə qabiliyyətini artırır.
•Daha Geniş Kanal Bölmə Genişlikləri : Wi-Fi 7 320 MHz- ə qədər daha geniş kanal genişliklərini dəstəkləyəcək , Wi-Fi 6-nın maksimumunu iki dəfə artıracaq. Bu artırılmış bant genişliyi verilmiş vaxtda daha çox məlumatın ötürülməsinə imkan verir, sürət və səmərəliliyi artırır. əlaqə.
•Yüksək Sıxlıqlı Mühitlərdə Təkmilləşdirilmiş Performans : Wi-Fi 7 stadionlar, hava limanları və ofislər kimi bir çox bağlı cihazların olduğu mühitlərdə üstün olmaq üçün nəzərdə tutulub. Onun qabaqcıl xüsusiyyətləri şəbəkə sıxlığını idarə etməyə kömək edəcək, hətta şəbəkədən çox istifadə edildikdə belə bütün cihazların yüksək sürətli əlaqə saxlamasını təmin edəcək.
•Aşağı Gecikmə : MLO və OFDMA kimi texnologiyalardakı təkmilləşdirmələrlə Wi-Fi 7 daha aşağı gecikmə müddətinə nail olmağı hədəfləyir və onu oyun, virtual reallıq (VR) və genişlənmiş reallıq (AR) kimi real vaxt rabitəsi tələb edən tətbiqlər üçün uyğun edir. .
•Geriyə Uyğunluq : Sələfləri kimi, Wi-Fi 7 əvvəlki Wi-Fi standartları ilə geriyə uyğun olacaq və istifadəçilərin təkmilləşdirmə zamanı yeni texnologiyadan faydalanarkən mövcud cihazlarını birləşdirə bilməsini təmin edəcək.
Nəticə
Wi-Fi standartları müasir dünyada simsiz rabitə texnologiyalarının təməlini təşkil edir. Bu standartlar hər bir cihazın yüksək sürətli və təhlükəsiz şəkildə işləməsini təmin edir. Hər bir yeni Wi-Fi standartı əvvəlkindən daha yüksək performans və daha yaxşı əlaqə təmin etmək məqsədi ilə hazırlanır. Wi-Fi texnologiyası evlərdən tutmuş sənaye sahələrinə qədər hər bir yerdə mühüm rol oynayır və gələcəkdə də texnologiyanın daha çox inkişaf etməsi gözlənilir. Wi-Fi 7 kimi yeni nəsil standartlar isə bu texnologiyanın daha da geniş yayılmasına və yüksək sürətli xidmətlərin təmin edilməsinə şərait yaradacaq.