1. Virtuallaşdırma Nədir?
Virtuallaşdırma, kompüter resurslarını (hardware və ya software) daha səmərəli istifadə etmək üçün bir və ya bir neçə virtual mühit yaratmaq prosesidir. Bu texnologiya, bir fiziki maşında birdən çox əməliyyat sisteminin və tətbiqlərin işləməsinə imkan verir, bu da resursların səmərəli idarə olunmasını və istifadəsini artırır.
Virtuallaşdırmanın İstifadə Sahələri və Tətbiqləri
1. Bulud Hesablama
Virtuallaşdırma, bulud hesablama (cloud computing) infrastrukturlarının təməlini təşkil edir. Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure və Google Cloud Platform kimi bulud xidmətləri, müxtəlif müştərilər üçün birdən çox virtual maşın təmin edir. Bu müştərilər, fiziki hardware-dən asılı olmadan, öz tətbiqlərini və xidmətlərini buludda işə sala bilirlər.
2. Test və İnkişaf Mühitləri
İnkişaf etdiricilər və IT mütəxəssisləri, yeni tətbiqlər və xidmətlər hazırlayarkən virtuallaşdırma mühitlərindən istifadə edirlər. Bu mühitlər, təhlükəsiz və izolyasiya olunmuş şəkildə yeni proqram təminatını test etməyə imkan verir. VMware Workstation və Oracle VM VirtualBox kimi alətlər, inkişaf etdiricilər üçün ideal test mühitləri yaradır.
3. Server Konsolidasiyası
Müəssisələr, bir neçə fiziki serveri bir virtual mühitdə konsolidasiya edərək, resursları daha səmərəli idarə edə bilərlər. Bu, enerji və yer qənaəti ilə yanaşı, server idarəetmə xərclərini də azaldır. VMware vSphere və Microsoft Hyper-V, server konsolidasiyası üçün geniş istifadə olunan həllərdir.
4. İş Yüklərinin Daşınması
Virtuallaşdırma, iş yüklərinin fiziki maşınlar arasında asanlıqla daşınmasına imkan verir. Bu, xüsusilə disaster recovery (fəlakət bərpası) və yük balanslaşdırma proseslərində faydalıdır. Live migration kimi texnologiyalar, iş yüklərini fasiləsiz olaraq bir maşından digərinə köçürə bilir.
5. Masaüstü Virtuallaşdırma
Masaüstü virtuallaşdırma (Desktop Virtualization), istifadəçilərə uzaqdan virtual masaüstü mühitlərə qoşulmağa imkan verir. Bu texnologiya, işçilərin müxtəlif cihazlardan və yerlərdən işə davam etməsinə imkan verir. VMware Horizon və Citrix Virtual Apps and Desktops, masaüstü virtuallaşdırma üçün məşhur həllərdir.
Maraqlı Məlumatlar və Statistikalar
- İlk Virtuallaşdırma Texnologiyası
Virtuallaşdırma texnologiyasının tarixi 1960-cı illərə gedib çıxır. IBM, o dövrdə böyük kompüterlər üçün (mainframes) ilk virtuallaşdırma texnologiyalarını inkişaf etdirdi. Bu texnologiya, resursların daha yaxşı bölüşdürülməsi və idarə olunması üçün istifadə olunurdu.
2. Virtuallaşdırmanın İqtisadi Təsiri
Forrester Research-ün məlumatlarına görə, virtuallaşdırma texnologiyasından istifadə edən müəssisələr, IT xərclərini təxminən 50% azalda bilərlər. Bu texnologiya, hardware ehtiyaclarını azaltmaqla yanaşı, enerji istehlakını da əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
3. Populyarlıq
IDC (International Data Corporation) araşdırmalarına görə, dünya üzrə müəssisələrin təxminən 75% IT infrastrukturlarında virtuallaşdırma texnologiyalarından istifadə edir. Bu, virtuallaşdırmanın nə qədər geniş yayıldığını göstərir.
4. Yaşıl Texnologiya
Virtuallaşdırma, ekoloji təsiri azaltmaqda da böyük rol oynayır. Fiziki serverlərin sayının azalması, enerji istehlakının və karbon izinin azalmasına gətirib çıxarır. Bu, yaşıl IT (Green IT) təşəbbüslərinin bir hissəsi olaraq qəbul edilir.
5. Hypervisor Texnologiyası
Hypervisor, virtuallaşdırmanın əsas texnologiyalarından biridir. Hypervisor, bir fiziki maşında birdən çox əməliyyat sisteminin işləməsinə imkan verən proqram təminatıdır. İki əsas növ hypervisor mövcuddur: Type 1 (bare-metal) və Type 2 (hosted). Type 1 hypervisor, birbaşa hardware üzərində işləyir və yüksək performans təmin edir. Type 2 hypervisor isə bir əməliyyat sistemi üzərində işləyir və istifadəçi dostudur.
Virtuallaşdırmanın Üstünlükləri
- Resursların Səmərəli İdarə Olunması
Virtuallaşdırma vasitəsilə resursların optimal istifadəsi təmin olunur. Eyni fiziki resurslar üzərində birdən çox virtual maşın işlədilə bilər.
2. İzləmə və Təhlükəsizlik
Virtuallaşdırma sistemləri izolyasiya edilmiş mühitlər təklif edir ki, bu da təhlükəsizliyi və tətbiq problemlərinin digər sistemlərə təsir etməməsini təmin edir.
3. İstismar Maliyetlərinin Azaldılması
Virtuallaşdırma vasitəsilə hardware ehtiyacları azalır, bu da maliyyətlərin aşağı salınmasına kömək edir.
4. Sadə və Tez Backup və Bərpa
Virtuallaşdırma mühitlərində backup və bərpa əməliyyatları daha sürətli və asandır.
Virtuallaşdırma Alətləri və Texnologiyaları
- VMware
VMware, məşhur bir virtuallaşdırma texnologiyası şirkətidir və müxtəlif səviyyəli virtuallaşdırma həlləri təklif edir. VMware Workstation, VMware vSphere və VMware ESXi bu həllərdən bəziləridir.
2. Microsoft Hyper-V
Microsoft-un Hyper-V texnologiyası, Windows Server ilə birlikdə gələn bir virtuallaşdırma platformasıdır. Hyper-V həm də fərdi kompüterlərdə istifadə oluna bilər.
3. Oracle VM VirtualBox
VirtualBox, Oracle tərəfindən hazırlanmış və fərdi kompüterlərdə istifadəsi asan olan bir virtuallaşdırma proqramıdır. Müxtəlif əməliyyat sistemlərini dəstəkləyir.
4. KVM (Kernel-based Virtual Machine)
KVM, Linux kernel-ə inteqrasiya olunmuş bir virtuallaşdırma texnologiyasıdır. Açıq mənbəli olan KVM, yüksək performanslı və təhlükəsizdir.
VMware Quraşdırılması və İstifadəsi
- VMware Workstation Quraşdırılması
Addım 1: VMware Workstation-ın Endirilməsi
VMware-in rəsmi saytından VMware Workstation proqramını endirin.
Addım 2: Quraşdırma Faylının İcrası
Endirilən faylı icra edərək quraşdırma prosesinə başlayın. Quraşdırma addımlarını izləyərək “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 3: Lisenziya Razılaşması
Lisenziya razılaşmasını qəbul edin və “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 4: Quraşdırma Parametrləri
Quraşdırma parametrlərini seçin. Adətən default parametrlər uyğundur.
Addım 5: Quraşdırmanın Tamamlanması
“Install” düyməsinə basaraq quraşdırmanı tamamlayın və sistemi yenidən başladın.
- VMware-də Windows Quraşdırılması Addım 1: Yeni Virtual Maşın Yaratmaq
VMware Workstation-u açın və “Create a New Virtual Machine” seçimini seçin. “Typical” seçimini seçərək “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 2: ISO Faylının Seçilməsi
Windows əməliyyat sisteminin ISO faylını seçin və “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 3: Əməliyyat Sistemi Parametrləri
Əməliyyat sisteminin versiyasını seçin və “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 4: Virtual Maşın Adı və saxlama Yeri
Virtual maşın üçün bir ad və yadda saxlama yeri təyin edin. “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 5: Disk Sahəsinin Ayırılması
Virtual maşın üçün ayrılacaq disk sahəsini təyin edin. Default parametrlərdən istifadə edə bilərsiniz. “Next” düyməsi ilə davam edin.
Addım 6: Quraşdırmanın Tamamlanması
“Finish” düyməsinə basaraq yeni virtual maşını yaradın.
Windows quraşdırma prosesini tamamlayın və virtual maşını işə salın.
Nəticə
Virtuallaşdırma, müasir IT infrastrukturunun təməl daşlarından biridir və həm fərdi, həm də korporativ istifadəçilər üçün çoxlu üstünlüklər təqdim edir. VMware kimi virtuallaşdırma həlləri, resursların səmərəli idarə olunmasını və təhlükəsizliyin artırılmasını təmin edir. Bu texnologiyanı öyrənmək və istifadə etmək, IT mütəxəssisləri üçün vacib bacarıqlardan biridir.
